โดย พระกิตติศักดิ์ กิตฺติโสภโณ / กลุ่มพุทธทาสศึกษา
เมื่อเธอนั่งลง โดยมีคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์อื่น ๆ สำหรับเชื่อมต่ออินเตอร์เน็ท อยู่ตรงหน้า ขอให้ใช้เวลาช่วงสั้น ๆ อ่านข้อหนึ่งข้อใดของบทภาวนานี้ (หรือหลายข้อ..หากเธอมีเวลา และจิตใจสงบพอ) แล้วหลับตาลง เพื่อพิจารณาถึงสิ่งที่เธอเพิ่งอ่านจบ ด้วยจิตใจและร่างกายอันผ่อนคลาย ขณะหายใจเข้าออกอย่างรู้ตัวทั่วพร้อม...
ไม่ว่าจะได้มาด้วยการซื้อ มีผู้มอบให้ หรืออนุญาตให้ใช้ก็ตาม แต่เครื่องมือเหล่านั้น ก็ล้วนแต่ผ่านกระบวนการผลิตและการตลาดมาอย่างซับซ้อนมีผู้คนและกิจการเป็นอันมากเกี่ยวข้อง บ้างได้รับประโยชน์ บ้างสูญเสีย บ้างถูกเอารัดเอาเปรียบ บ้างต้องเจ็บป่วยและล้มตาย... การผลิตและจัดจำหน่าย ล้วนใช้พลังงานและทรัพยากรจำนวนมาก หลายอย่างต้องสูญสิ้นไป เพียงเพื่อผลิตเครื่องมือและอุปกรณ์เหล่านี้ให้เราได้ใช้สอย
ฉันจะระลึกถึงทุกสิ่งทุกอย่างที่เกี่ยวข้องทั้งมีชีวิตและไม่มีชีวิตด้วยความขอบคุณและปรารถนาดี ฉันจะใช้ทุกอย่างอย่างทะนุถนอมเหมาะสมมีประโยชน์และมีคุณค่า ทั้งต่อตนเองและผู้อื่น ฉันจะใช้เครื่องมือและอุปกรณ์เหล่านี้อย่างมีสติ รู้ตัว และด้วยความเท่าทัน.
เพื่อให้เกิดปัญญา ประหนึ่งว่าฉันกำลังภาวนา…
ฉันจะระลึกอยู่เสมอว่าขณะนี้ฉันได้เป็นส่วนหนึ่งของเครือข่ายการสื่อสารอันกว้างขวางและซับซ้อนการเชื่อมโยงดังกล่าวต้องใช้ทั้ง ผู้คนเงินทองเวลา ทรัพยากรและพลังงานต่าง ๆมากมายเช่นเดียวกัน แม้ว่าฉันจะเสียค่าใช้จ่ายไปแล้ว แต่นั่นใช่จะเป็นเหตุให้สามารถกระทำทุกอย่างได้ตามอำเภอใจฉันจะตระหนักรู้ ว่าฉันกำลังเชื่อมต่อตนเองเข้าสู่ความเป็นสาธารณะ เป็นส่วนหนึ่งของระบบ อันสามารถส่งผลกระทบต่อผู้อื่น ได้อย่างกว้างขวาง หากฉันหรือใคร ๆ มีความประมาท และปราศจากความยับยั้งชั่งใจฉันกำลังร่วมใช้งานเครือข่าย อันเกิดจากกำลังกาย กำลังใจ และกำลังสติปัญญา ตลอดจนความคิดสร้างสรรค์ หรือกระทั่งความหลงผิดของผู้คนจำนวนมากบ้างเป็นไปเพื่อมนุษยชาติ เพื่อสันติภาพ เพื่อความถูกต้องดีงาม และบ้างก็เพื่อความทุจริตฉ้อฉล
ดังนั้น ฉันจะเตือนตัวเองอยู่เสมอ ว่าจะใช้เครือข่ายนี้อย่างไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น จะไม่กระทำ หรือร่วมกระทำ ในสิ่งที่อาจทำให้เกิดความเสียหาย ทั้งต่อบุคคล และสิ่งใด ๆ อันเป็นสาธารณะ ฉันจะใช้เครือข่ายที่มีอยู่นี้อย่างมีประสิทธิภาพ เท่าที่ฉันจะมีความสามารถ และมีสติปัญญา
แม้ว่าผู้ร่วมใช้เครือข่ายจำนวนมาก จะไม่สามารถตรวจสอบได้ ว่าฉันคือใคร และกำลังใช้งานจากที่ใด แต่ฉันเองย่อมระลึกได้เสมอ ว่าฉันกำลังกระทำอะไรอยู่ และกระทำไปเพื่อสิ่งใด ดังนั้น...
ฉันจะเข้าร่วมกิจกรรมต่าง ๆ ในเครือข่ายอินเตอร์เน็ทด้วยความรัก และปรารถนาดีต่อผู้อื่น ฉันจะเคารพในสิทธิและเสรีภาพของผู้อื่น ดังที่ฉันปรารถนาจะได้จากผู้อื่นด้วยเช่นกันฉันจะใช้ข้อมูล และวัตถุดิบ หรือทรัพยากรจากแหล่งต่าง ๆ บนเครือข่าย ด้วยความซื่อสัตย์ และเคารพต่อสิทธิความเป็นเจ้าของ ของบุคคลหรือองค์กร ผู้ผลิตและเผยแพร่ผลงานเหล่านั้นฉันจะใช้กระดานข่าวเพื่อการแลกเปลี่ยนและเรียนรู้ ด้วยความตระหนักและรับผิดชอบ ที่จะไม่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อผู้ใด ทั้งโดยตรงและโดยอ้อมฉันจะใช้โปรแกรมสนทนาระหว่างบุคคล ด้วยมิตรภาพ ความจริงใจ และความปรารถนาดี
ฉันจะใช้จดหมายอิเลคทรอนิคอย่างระมัดระวัง ว่าจะไม่ส่งต่อ หรือร่วมเผยแพร่ข้อมูลอันเป็นเท็จ ฉันจะหมั่นตรวจสอบและดูแลมิให้คอมพิวเตอร์ของฉัน หรือที่ฉันกำลังใช้งาน เป็นแหล่งเผยแพร่ไวรัส หนอนอินเตอร์เน็ท หรือโทรจัน ตลอดจนซอฟแวร์ที่จะสร้างความเสียหายอื่น ๆ
ฉันจะหลีกเลี่ยงและละเว้นการมีส่วนร่วม กับสิ่งผิดกฎหมาย และอาชญากรรมทางอินเตอร์เน็ท แม้ว่านั่นจะเป็นที่มาของรายได้ หรือผลตอบแทนที่มีมูลค่าสูงเพียงใดก็ตาม
มีผู้คนจำนวนมากกำลังร่วมใช้งานเครือข่ายอันกว้างขวางนี้ และมีอีกไม่น้อยที่กำลังเริ่มก้าวเข้ามา
ฉันจะปฏิบัติต่อเขาและเธอด้วยมิตรภาพด้วยความเอื้ออาทรและด้วยความเคารพซึ่งกันและกันฉันจะไม่แสวงหาประโยชน์อันมิชอบด้วยศีลธรรมและกฎหมายจากผู้คนที่ฉันรู้จักและมีส่วนเกี่ยวข้องด้วย ในเครือข่ายแห่งนี้ แม้จะพบว่าบุคคลเหล่านั้นเป็นมือใหม่ อ่อนเยาว์ ขาดประสบการณ์ และไม่เท่าทัน อันง่ายที่จะหาประโยชน์ หรือใช้เป็นเครื่องมือในการก่ออาชญากรรมรูปแบบต่าง ๆ ก็ตาม
ฉันจะระลึกอยู่เสมอ ว่านอกเหนือจากเครือข่ายอินเตอร์เน็ทอันกว้างใหญ่แล้ว ฉันยังเป็นส่วนหนึ่งของโลกที่เป็นจริงอีกด้วย ดังนั้น แม้บางครั้งจะมีเรื่องราวหรือกิจกรรมที่น่าสนใจอย่างต่อเนื่องอยู่ในเครือข่าย ฉันก็จะไม่ละเลย ที่จะร่วมกิจกรรมต่าง ๆ กับผู้อื่น..ในชีวิตจริงทั้งต่อเพื่อน คนรัก ญาติมิตร เพื่อนร่วมงาน หรือชุมชนที่ฉันเป็นสมาชิก
หากฉันเชื่อมต่ออินเตอร์เน็ทจากคอมพิวเตอร์ของส่วนรวมในสำนักงาน ฉันจะตระหนักรู้และระลึกอยู่เสมอ ว่าผู้อื่นก็ควรมีโอกาสได้ใช้คอมพิวเตอร์เครื่องนั้น หรือได้เชื่อมต่อเข้ากับเครือข่าย ได้เช่นเดียวกัน ฉันจะไม่เบียดบังโอกาสและเวลาของผู้อื่น เพียงเพื่อประโยชน์หรือความสนใจส่วนตัว
หากฉันเชื่อมต่ออินเตอร์เน็ทจากร้านให้บริการ ฉันจะไม่ถือสิทธิ์และโอกาสการใช้งานเพียงเพราะฉันเป็นผู้มาก่อนเป็นสมาชิก หรือเป็นผู้จ่ายค่าใช้บริการล่วงหน้าแต่ฉันจะใช้การเชื่อมต่อกับเครือข่ายทุกครั้งอย่างมีวัตถุประสงค์ที่ชัดเจนและพร้อมเสมอที่จะเสียสละให้กับผู้มีความจำเป็นหรือมีเรื่องเร่งด่วนยิ่งกว่า...
และ แม้ว่าฉันจะเชื่อมต่ออินเตอร์เน็ทจากบ้านพัก และจากเครื่องคอมพิวเตอร์ส่วนตัว ฉันก็จะตระหนักรู้และระลึกอยู่เสมอ ว่าถึงอย่างไร ฉันก็กำลังใช้เครือข่ายอันเป็นสาธารณะ และ แม้ว่าในขณะนั้น จะไม่มีใครในบ้านประสงค์จะใช้งานด้วยก็ตาม แต่เครือข่ายโทรศัพท์ หรือผู้บริการเชื่อมต่อระหว่างผู้ใช้กับเครือข่ายทั้งในและนอกประเทศ (ISP) ก็ยังมีผู้ประสงค์จะร่วมใช้อยู่เช่นเดียวกันการใช้งานอย่างปราศจากเป้าหมาย นอกจากจะทำให้การย้ายโอนข้อมูลโดยรวมช้าลง ยังเป็นการตัดโอกาสการใช้เครือข่ายอินเตอร์เน็ทของผู้อื่น ที่มีอยู่อย่างจำกัดอีกด้วย
มีแหล่งความรู้และข้อมูลมากมายในอินเตอร์เน็ทที่ฉันหรือใครๆก็สามารถใช้ประโยชน์ได้บางครั้งฉันเป็นผู้ใช้บางครั้งฉันก็เป็นผู้ให้ หรือเป็นผู้เผยแพร่ข้อมูล…ฉันจะระลึกเสมอ ว่าฉันจะเป็นผู้เผยแพร่ความถูกต้อง ดีงาม และปราศจากอคติหรือความมุ่งร้าย เช่นเดียวกับที่ฉันไม่ต้องการให้ผู้อื่นกระทำ ฉันจะหมั่นตรวจสอบและระมัดระวังมิให้พลั้งเผลอ แม้เพียงความผิดพลาด หรือความคลาดเคลื่อนเล็ก ๆ น้อย ๆหากฉันได้เรียนรู้หรือได้รับข้อมูลที่น่าสนใจ หรือเป็นประโยชน์ ฉันจะไม่ละเลยที่จะเผยแพร่ให้กว้างขวางยิ่งขึ้น ทั้งภายในและภายนอกเครือข่ายอินเตอร์เน็ท และทุกครั้ง ฉันจะบอกแหล่งที่มาของข้อมูลอย่างละเอียด เปิดเผย และชัดเจน
บางคราว เมื่อฉันใช้เครือข่ายเพื่อการพักผ่อน หรือเพื่อความบันเทิง ฉันจะระลึกเสมอว่า ความบันเทิงของฉันจะไม่เป็นไปเพื่อความเดือดร้อนและยากลำบากแก่ผู้ใด มิใช่การกดขี่หรือทำร้ายทางเพศ ไม่ว่ากับเพศใด ๆ มิใช่การรังแก หรือเบียดเบียน คน สัตว์ หรือทรัพยากร และสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม มิใช่การใช้ความรุนแรง การก่ออาชญากรรม หรือการมีส่วนร่วมในอาชญากรรมใด ๆ และมิใช่การส่งเสริม หรือสนับสนุนต่อการละเมิดสิทธิเสรีภาพของผู้หนึ่งผู้ใด
ฉันจะระลึกถึงคุณค่าและความดีงามที่ฉันมีโอกาสได้ค้นพบ ด้วยความขอบคุณ และตั้งใจว่า ในโอกาสต่อไป หากเป็นไปได้ ฉันขอมีส่วนร่วมในการกระทำความดีงามเช่นนั้นบ้าง เท่าที่จะมีความสามารถ และมีกำลังสติปัญญาฉันจะระลึกอยู่เสมอ ว่าฉันจะใช้เครื่องมือและอุปกรณ์ต่าง ๆ เพื่อประโยชน์ของตนและคนหมู่มาก โดยไม่เบียดเบียนซึ่งกันและกันหากมีความดีงามใด ๆ ที่ฉันได้กระทำไปแล้ว ฉันก็พร้อมที่จะอุทิศความดีงามเหล่านั้นให้กับผู้มีส่วนร่วมในเครือข่ายอินเตอร์เน็ท ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อมและ หากเป็นไปได้ ฉันจะชักชวน แนะนำ หรือส่งเสริม ให้ทุกฝ่าย ใช้เครือข่ายแห่งนี้เพื่อความถูกต้องและดีงามยิ่ง ๆ ขึ้นไป...
